
Niepozorną, ale bardzo ciekawą atrakcją turystyczną Kazimierza Dolnego jest dawny szpital dla ubogich przy kościele św. Anny. Murowany budynek powstał w 1626 roku, a jego cechą charakterystyczną jest manierystyczne, bardzo bogate zdobienie szczytu, pochodzące z 1635 roku. Najstarsza informacja o szpitalu dla starców i kalek pod wezwaniem św. Anny pochodzi z 1530 r. Niestety, nie zachował się dokument erekcyjny szpitala. Prawdopodobnie ufundowali go mieszczanie kazimierscy i ówczesny starosta Mikołaj Firlej.
W tamtych czasach słowo „szpital” miało nieco inne znaczenie niż dziś. Była to instytucja kościelna, pomagająca słabym, kalekom i biedakom. W 1603 roku kazimierski przytułek posiadał prawdopodobnie dwie izby – oddzielną dla kobiet i mężczyzn, mieszkanie kapelana, izbę czeladną, trzy chlewiki, stajnię, nową i starą wozownię, spichlerzyk, stodołę, chlew i szopę. Szpital w Kazimierzu opierał swoją egzystencję na ofiarności i szczodrości społeczeństwa w formie nadań bądź jałmużny, np. w 1650 roku niejaki Roch Czarnota zapisał w testamencie 1000 ówczesnych złotych na rzecz kazimierskiego szpitala. Z tamtego okresu pochodzą murowane budynki prepozytorni szpitalnej. Kazimierski szpital przeznaczony był dla 6 osób, trzech mężczyzn i trzech kobiet. Źródłem utrzymania podopiecznych była jałmużna i dochody z nieruchomości. Ich obowiązkiem była posługa w kościele oraz modlitwa za dobrodziejów.
W 1842 r. kościół katolicki został pozbawiony prawa dysponowania funduszami na utrzymanie szpitali i ubogich. Fundacja św. Anny nie mogła dłużej wypełniać statutowych obowiązków. W 1925 roku zarząd nad fundacją przejął Wydział Powiatowy w Puławach, który nieudolnie zarządzał placówką. W 1954 r. fundacja została rozwiązana przez nowe władze. Obecnie w dawnym szpitalu mieści się Kazimierski Ośrodek Kultury Promocji i Turystyki.
Agnieszka Stelmach