Muzeum Przyrodnicze w Kazimierzu Dolnym
Muzeum Przyrodnicze mieści się w okazałym XVI-wiecznym spichlerzu. Turyści mogą tutaj zapoznać się z walorami przyrodniczymi doliny środkowej Wisły. Większość zbiorów pochodzi z Kazimierskiego Parku Krajobrazowego. Oprócz wystaw, prezentujących bogactwo flory i fauny, ciekawość budzą skamieniałości sprzed 65 milionów lat, pozostałość po organizmach, które żyły w odmętach morza z epoki kredy. Entuzjaści wycieczek po wąwozach znajdą w muzeum odpowiedź na pytanie: jak to się stało, że w okolicach miasta powstała cała ich sieć, wyjątkowa w skali Europy.
Muzeum Przyrodnicze w Kazimierzu Dolnym, oddział Muzeum Nadwiślańskiego, ul. Puławska 54, tel.: 81 8810326, www.muzeumnadwis- lanskie.pl; czynne: codziennie 9.00-16.00; bilety: 8 zł, ulg. 5 zł, rodzinny 18 zł.
Muzeum Bolesława Prusa w Nałęczowie
Chociaż Bolesława Prusa kojarzymy z Warszawą mistrzowsko ukazaną w „Lalce”, silne są również związki pisarza z Lubelszczyzną. Urodził się w 1847 r. w Hrubieszowie, uczył się w Lublinie, a w dorosłym życiu stał się najsłynniejszym wielbicielem Nałęczowa. W Pałacu Małachowskich, gdzie często spędzał wakacje i pracował nad „Placówką” oraz fragmentami „Lalki”, powstało poświęcone mu muzeum. Turyści mogą tutaj zobaczyć rękopisy, dokumenty i zdjęcia pisarza. Bolesław Prus jako pierwszy polski autor korzystał z maszyny do pisania. Model, jakiego używał – XIX-wiecznego Hammonda – można zobaczyć na wystawie. Turyści i miłośnicy literatury chętnie przyjeżdżają do Nałęczowa na Majówkę z Panem Prusem. Wszyscy przysiadają obok najsłynniejszego pisarza pozytywizmu na pomnikowej ławeczce, naprzeciw wyjścia z muzeum.
Muzeum Bolesława Prusa w Nałęczowie, al. Stanisława Małachowskiego 3, tel.: 81 5014552, www.zamek-lublin.pl; czynne: śr.-pt. 9.00 -16.00, sb.-ndz. 9.00-15.00; bilety: 5,50 zł, ulg. 4,50 zł, zwiedzanie z przewodnikiem 35 zł.
Muzeum Stefana Żeromskiego w Nałęczowie
Spacery po Nałęczowie często prowadzą na Armatnią Górę, gdzie w zaciszu ogrodu stoi chata Stefana Żeromskiego. Pisarz przyjechał po raz pierwszy do Nałęczowa w 1890 r. w charakterze guwernera córek Michała Górskiego. Niedługo później ożenił się z Oktawią Rodkiewiczówną. W 1905 roku, za honorarium odebrane po napisaniu „Popiołów”, zbudował góralską chatę według projektu Jana Koszczyca-Witkiewicza. Często pracował tutaj latem (m.in. kończył „Dzieje grzechu”). Obecnie we wnętrzu można oglądać oryginalne wyposażenie pracowni. W pobliżu chaty mieści się mauzoleum syna pisarza, Adasia, zmarłego w wieku 18 lat.
Muzeum Stefana Żeromskiego w Nałęczowie, ul. Żeromskiego 8, tel.: 81 5014780, www.zamek-lublin.pl; czynne: wt.-ndz. 10.00-16.00; bilety: 5,50 zł, ulg. 4,50 zł, sb. wstęp wolny, zwiedzanie z przewodnikiem 35 zł
Inne muzea
Muzeum Sił Powietrznych w Dęblinie
Najmłodsze muzeum wojskowe w kraju, powołane w 2011 r. przez MON, zostało zbudowane na bazie Izby Tradycji Wyższej Oficerskiej Szkoły Sił Powietrznych w Dęblinie. Słynna „Szkoła Orląt” od blisko 90 lat kształci pilotów dla lotnictwa wojskowego i cywilnego. Jej absolwentami byli najwybitniejsi piloci myśliwców z czasów II wojny światowej, w tym polskich dywizjonów walczących w bitwie o Anglię.
Muzeum pokazuje historię dęblińskiej szkoły i polskiego lotnictwa. Najciekawszym działem jest oczywiście plenerowa kolekcja samolotów, śmigłowców, sprzętu rakietowego i radiolokacyjnego. Wśród maszyn bojowych prezentowane są m.in. popularne niegdyś w naszej armii myśliwce MIG i SU, śmigłowce Mi i SM oraz samoloty szkolno-treningowe Lim, Bies, Iryda. Dla zwiedzających istnieje możliwość wejścia na pokład pasażerskiego Jaka 40.
Muzeum Sił Powietrznych, ul. Dywizjonu 303 nr 12, Dęblin, tel.: 81 5519450, www.muzeumsilpowietrznych.pl; sekretariat@muzeumsilpowietrznych.pl; czynne: wt. 10-14.30; śr.-ndz. 9.00-17.00; bilety: 10 zł, ulg. 4 zł, rodzinny 20 zł; we wtorki wstęp wolny (czynna tylko ekspozycja zewnętrzna); wejście na pokład Jaka-40 płatne dodatkowo 2 zł.
Muzeum Oświatowe w Puławach
Muzeum znajduje się w puławskiej dzielnicy Włostowice, w sąsiedztwie Szkolnego Schroniska Młodzieżowego. Mieści się w budynku dawnej szkoły założonej w początkach XIX w. przez księżną Izabelę Czartoryską. W dwóch izbach – sali lekcyjnej i mieszkaniu nauczyciela, zgromadzono autentyczne wyposażenie z tamtej epoki – od ławek, katedr, szaf i innych mebli po dzienniki, podręczniki, mapy, kałamarze, dzwonki i inne detale szkolnej rzeczywistości.
Muzeum Oświatowe w Puławach, ul. Włostowicka 27, tel.: 81 8877129; muzeum@ssmpulawy.pl, www.ssmpulawy.pl/muzeum.html; czynne: pn.-pt. 8.00-14.00; wstęp bezpłatny.